کاربردهای پلی سوربات 20 در صنایع مختلف
بخش اول: درباره تویین (پلی سوربات)
بخش دوم: کاربردهای پلی سوربات در صنایع مختلف
درباره تویین (پلی سوربات ها)
پلی سوربات 20 یا پلی اکسی اتیلن 20 سوربیتان مونولورات تحت نام تجاری KEPS 20، از لوریک اسید که یک اسید چرب زنجیره متوسط است و در روغن نارگیل یافت می شود، تهیه می شود. پلی سوربات 20 کمترین وزن مولکولی را در بین انواع پلی سوربات ها دارد. پلی سوربات های شرکت صنایع شیمیایی کیمیاگران امروز شامل KEPS20 ، KEPS60 و KEPS80 می باشند. این روغن ها در بازار مواد شیمیایی با نام های تویین 20، 60 و 80 نیز شناخته می شوند که در واقع برند شرکت انگلیسی کرودا است.
طبق یک قاعده سرانگشتی، هر چقدر عددی که در نام این روغن ها وجود دارد بیشتر باشد؛ توانایی امولسیون کنندگی بیشتری برای امولسیون کردن آب با روغن دارند. به عنوان مثال اگر لازم باشد که اسانس و روغن های عطری در آب مخلوط شوند، پلی سوربات 20 برای اینکار مناسب است. ولی اگر قرار باشد تا carrier oil در آب امولسیون شود، باید از پلی سوربات های بالاتر، مانند پلی سوربات 80 استفاده شود.
پلی سوربات 20 یک سورفکتانت ملایم است که برای امولسیون کردن روغن ها، به خصوص عطرها و اسانس های روغنی در آب، استفاده می شود. این محصول استفاده از این محصول سبب لطافت و نرمی(soothing and lubricating) پوست می شود.
برای عموم مردم مقادیر مجاز کم (lower rated) پلی سوربات ها بدون حساسیت است مگر برای کسانی که نسبت به روغن نارگیل حساسند. این محصول بدون بو بوده یا very faint warm-oily odor دارد. این ماده در غلظت های بالاتر از ppm500 مزه تلخ دارد و 25/0 میلی گرم بر کیلوگرم از وزن بدن، حداکثر دز قابل قبول پلی سوربات از نظر سازمان بهداشت جهانی است.
دلایل این استفاده از پلی سوربات ها عبارتند از:
- با اجزاء غیرقابل انحلال مخلوط می شود.
- باعث تشکیل فوم و کف در شوینده ها می شود.
- شفافیت و یکنواختی محصولات زیبایی را حفظ می کند.
به دلیل خواص چندمنظوره ی این محصول، به طور گسترده در صنایع آرایشی- بهداشتی استفاده کاربرد دارد. برخی از خواص و کاربردهای مهم و اصلی این محصول، که بعد از مخلوط شدن با محصولات نمایانگر می شوند، عبارتند از:
- حل کننده
- سورفکتانت
- همگن کننده
- امولسیفایر
- پایدار کننده
- روان کننده
- ویسکوز کننده
- اصلاح کننده ویسکوزیته
- عامل مرطوب کننده
- ضد بار الکتریکی ساکن (anti-static agent)
برای استفاده از این محصول، مقادیر مساوی از روغن اسانس یا عطر با پلی سوربات 20 مخلوط و همزده می شود تا یک محلول شفاف بدست آید. سپس به آب اضافه می شود تا رقیق شود و سپس هم زده می شود تا خوب مخلوط شود. به کمک همین روش می توان یک امولسیون پایدار برای اسپری بدن و یا پارچه درست کرد.
روش دیگر استفاده از نسبت 4 از پلی سوربات 20 و 1 از روغن و یا ترکیب مورد نظر دیگر استفاده می شود. پلی سوربات با عطر یا روغن به خوبی مخلوط می شود و سپس آب اضافه می شود و هم زده می شود. استفاده از اتانول (20% تا 30%) به همراه آب، باعث می شود تا شفافیت محصول نهایی افزایش یابد و هم چنین مقدار حل کننده مورد نیاز را کاهش می دهد. از آنجا که هر حل کننده ای نیاز به مقدار مشخصی دارد تا محلول شفافی حاصل شود، محلول ها بستگی به نوع مواد و ترکیباتش نیاز به مقادیر متفاوتی از KEPS 20 به عنوان حل کننده دارند.
کاربرد های پلی سوربات (توئین)
1-صنایع آرایشی-بهداشتی:
پلی سوربات 20 یک سورفکتانت غیریونی و آب دوست با مصارف عمومی است. به علت ماهیت غیرسمی و امولسیون کنندگی این محصول، در محصولات خانگی (home care products) استفاده می شود. پلی سوربات ها باعث می شوند تا اجزا در یک حلال، که در حالت عادی حل نمی شوند، حل شود. پلی سوربات 20 هم چنین با کاهش کشش سطحی اجزا و ترکیبات، باعث تشکیل امولسیون می شوند.
پلی سوربات 20 باعث بهبود کیفیت، بافت و بوی محصولات آرایشی بهداشتی می شود. حل کننده پلی سوربات 20، به عنوان اصلاح کننده ویسکوزیته، عامل مرطوب کننده و همگن کننده استفاده می شود. این محصول برای مخلوط کردن روغن های عطری با محصولات آرایشی بر پایه آب، مانند شامپو بچه، کرم پودر ها، اسپری های بدن، لوسیون ها، کرم های صورت، ریمل، رژ لب، کرم بچه، ضد آفتاب و انواع دستمال های مرطوب مصرف می شود.
پلی سوربات 20 در مرطوب کننده ها، محصولات ضد پیری و ضد چروک، نرم کننده ها (conditioner)، رنگ موها، محصولات سفید کننده(bleaching) ، پاک کننده ها، astringent ها، سایه چشم، اسپری مو، لایه بردار و اسکراب، خط چشم، ماسک ها، فر کننده های دائمی و پودرهای معطر استفاده می شود.
پلی سوربات 20 یک امولسیفایر روغن در آب، حل کننده و عامل مرطوب کننده بسیار خوب است. این محصول نرم کننده قابل انحلال در آب و ترمیم کننده سطوح در محصولات شوینده می باشد و به عنوان عامل حل کننده برای ویتامین های قابل انحلال، روغن های اسانس و طعم دهنده ها در دهان شویه ها به کار می رود. KEPS 20 عامل مرطوب کننده و مخلوط کننده موثری برای ترکیبات فعالی مانند کالامین، منتول و فنول می باشد. مقدار دز پیشنهادی مصرف این محصول 0.5% تا 5% می باشد.
2-صنایع غذایی
KEPS 20 به عنوان عامل مرطوب کننده و طعم دهنده در بستنی های یخی (ice drop) و ایجاد کننده طعم نعناع در محصولات غذایی استفاده می شود.
KEPS 20 در مواد غذایی متفاوتی مانند روغن خوراکی، خامه روی کیک (cake icing)، محتوای کیک (cake filling)، سس سالاد، محصولات شکلاتی، سس شکلات، نگهدارنده شکلات، جایگزین محصولات لبنی، شکر و پوشش های قنادی، روغن های معدنی، کرم های تاپینگ و پوشش طبیعی میوه و سبزیجات استفاده می شود.
3- کاربردهای آزمایشگاهی:
کاربرد این محصول در صنایع آرایشی- بهداشتی، موجب نقش چشم گیر آن در زمینه های بیولوژیکی و علوم آزمایشگاهی شده است؛ از جمله:
- پلی سوربات 20 به عنوان عامل شوینده در آزمایشگاه برای ایمنی سنجی (immunoassay): با حضور این ماده، آنتی بادی های آلاینده غیرخاص (non-specific anti-body contamination) کنترل می شوند و از چسبندگی (binding) آن ها جلوگیری می شود.
- این محصول در تست پوست(skin test) در مورد بیماری سل استفاده می شود.
- به عنوان حل کننده پروتئین های غشایی
- در غلظت حجمی %0.5-%5 همراه با سایر شوینده ها، نمک ها و افزودنی ها به صورت مخلوط ، باعث تجزیه (lysis) شدن سلول های پستانداران می شود.
- در تست تشخیص فنوتیپ نژاد باکتری ها از پلی سوربات استفاده می شود. برخی از مایکوباکتری ها (mycobacteria) محتوی نوعی آنزیم لیپاز هستند؛ هنگامی که این گونه ها به مخلوط پلی سوربات 20 و فنول قرمز اضافه می شود، محلولی تشکیل می دهند که باعث تغییر رنگ می شود. بنابراین از این ماده در تست شناسایی فنوتیپ نژاد (strain) یا گونه (isolate) استفاده می شود.
4-صنایع دارویی:
به عنوان ماده افزودنی و کمکی در صنایع دارویی، برای پایدار کردن امولسیون ها و سوسپانسیون ها استفاده می شود. پلی سوربات ها در تهیه محلول های مولتی ویتامین، برای حل کردن ویتامین های قابل انحلال در چربی و ویتامین های قابل انحلال در آب استفاده می شود. علاوه بر این ها پلی سوربات ها در محصولات دارویی بیولوژیکی زیادی من جمله آنزیم ها (alteplase)، ایمونوگلوبولین ها و آنتی بادی های مونکلونال هم به منظور پیشگیری از جذب سطحی و هم به عنوان پایدارکننده در برابر تجمع پروتئین ها استفاده می شود. هم چنین پلی سوربات های 20 و 80 در تهیه واکسن هم به عنوان آنتی ژن و هم امولسیون کننده استفاده می شود. از پلی سوربات 20 به عنوان عامل مرطوب کننده در قطره های دهانی (mouth drops) نیز استفاده می گردد.
پلی سوربات 20 و 80 هر دو به عنوان ماده افزودنی برای پایدار کردن محلول آبی مورد نیاز برای تهیه محصولات دارویی استفاده می شود. هم چنین به عنوان اموسیفایر برای تهیه داروی بهبود دهنده ضربان قلب amiodarone استفاده می گردد. پلی سوربات 20 در تولید داروی تنظیم استروژن Estrasorb نیز کاربرد دارد.
5-کاربرد های صنعتی و خانگی:
- حل کننده پلی سوربات 20، توسط تمبرشناسان وکلکسیونرهای تمبر برای از بین بردن لکه های تمبر و گاهی اوقات برای جداکردن تمبر از پاکت نامه، بدون آسیب دیدن تمبر، استفاده می شود.
- پلی سوربات 20 عامل مرطوب کننده در صنایع پلاستیک می باشد.
- پلی سوربات 20 توانایی و قابلیت بسیار خوبی در شکل دهی به اجزاء نانو دارد و از این رو در تولید کاتالیست های نانو مگنت های کروی به کار می رود.
- پلی سوربات 20 می تواند به عنوان اولسیفایر و شوینده در پاک کننده های مختلف، من جمله پاک کننده کف استفاده گردد.
برای اطلاع از قیمت تویین 20 ، پلی سوربات 60 ، توئین 80 که در شرکت کیمیاگران امروز تولید شده است ، با واحد فروش تماس بگیرید.
